12 Αυγούστου: Θυμάμαι χαρακτηριστικά πως όταν ζούσα στο Λονδίνο πριν μια δεκαετία ακριβώς, μάζευα με μεγάλη προσοχή κάθε δεκάρα ώστε να μπορώ να διατηρήσω το επίπεδο ζωής μου λίγο πιο πάνω από τα όρια της αξιοπρέπειας.
Σήμερα, εν έτη 2011 και κολυμπώντας για τα καλά μέσα στα κύματα της Κρίσης που απειλούν να βουλιάξουν τα όνειρα μας για ένα καλύτερο αύριο, με πιάνω να επαναλαμβάνω τις παλιές μου συνήθειες όπως και να επιστρατεύω στην καθημερινή μου ζωή, μεθόδους οικονομικού management που έμαθα εφτά χρόνια τώρα κοντά στο mystery!
Τελικά τι συμβαίνει; Είναι αλήθεια πως η Γηραιά Ήπειρος πεθαίνει (και μαζί της παρασέρνει ολόκληρο τον δυτικό κόσμο;) όπως γράφει χαρακτηριστικό το τελευταίο τεύχος του Time;
Δεν θέλω και δεν μπορώ (καθώς δεν είμαι ειδικός κοινωνιολόγος/οικονομολόγος) να πω (ή να προβλέψω) στο που θα οδηγηθεί αυτή η κατάσταση, αν και δεν χρειάζεται να έχεις εξειδικευμένα πτυχία για να καταλάβεις πως στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, θα δούμε ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες (;) αλλαγές.
Και να τελικά, που μια συλλογική μεταστροφή τείνει να γίνει πράξη καθώς πλησιάζει το 2012... Απλή σύμπτωση ή μήπως συγκυρίες γεμάτες νόημα;
Το θέμα μας όμως δεν είναι αυτό: όπως όλα δείχνουν, τείνουμε, αν όχι περάσαμε ήδη, από την κοινωνία της ικανοποίησης, στην κοινωνία της επιβίωσης.
Παρατηρήστε για παράδειγμα το βαρόμετρο της pop κουλτούρας που είναι η τηλεόραση - δεν έχουν αυξηθεί τρομακτικά οι τηλεοπτικές παραγωγές που έχουν να κάνουν με την εσχατολογία και μετά-αποκαλυπτική επιβίωση; Μας προετοιμάζουν για κάτι; Δεν νομίζω! Απλά μεταφέρουν στη Μικρή (και Μεγάλη) Οθόνη τον ασυνείδητο παλμό της εποχής.
Ένα άλλο, ακόμη πιο χαρακτηριστικό δείγμα διακρίνω στις πρόσφατες εξεγέρσεις στο Λονδίνο, όπου ίσως η καλύτερη απάντηση για τα αίτια των καταστροφών, ήρθε από το στόμα ενός περαστικού που δήλωσε στον δημοσιογράφο ότι: «Τί να κάνουν τα παιδιά; Βομβαρδίζονται καθημερινά με εικόνες lifestyle ακριβών αυτοκινήτων, ατέλειωτης τεχνολογίας και χλιδάτων διακοπών και ξαφνικά κάποιος τους λέει ότι εσείς "δεν θα πάρετε", οι γονείς σας δε μπορούν να σας αγοράσουν το νέο playstation γιατί βγήκαν στην ανεργία και το χειρότερο... ούτε κι εσείς θα μπορέσετε να ορθοποδήσετε ποτέ γιατί "τώρα έχουμε κρίση"!»
Όπως αντιλαμβάνεστε, το κίνητρο των λονδρέζων κουκουλοφόρων δεν μοιάζει να είναι μια κάποια φιλελεύθερη ιδεολογία, παρά η απόγνωση του καταναλωτή που αδυνατεί να υλοποιήσει τον εθισμό του. Είναι αυτές οι τυφλές εξάρσεις βίας, ένα είδος στερητικού καταναλωτικού συνδρόμου; Πολύ πιθανόν!
Βέβαια, η ερμηνεία αυτή δεν ισχύει για όλες τις περιπτώσεις, παρά μπορεί απλά να είναι μια από τις πολλές παραμέτρους του όλου θέματος.
Μια διαφορετική, έχει να κάνει με την απουσία εκείνης της ιδεολογίας που μπορεί να δώσει κατεύθυνση στις (συγχυσμένες) νέες γενιές. Ζούμε βλέπετε σε μια εποχή, που οι θεσμοί και οι παραδόσεις μοιάζουν με νεοκλασικά κτίρια που έχουν παραδοθεί στην φθορά του χρόνου. Ασφαλώς, αυτό δεν ισχύει για όλους και για όλα, είναι σαφές όμως, πως οι φόρμουλες των παλαιοτέρων αιώνων θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν κάτω από τις ανάγκες της μεταμοντέρνας εποχής.
Και γι' αυτό ακριβώς δεν πιστεύω πως η κοινωνική εσωστρέφεια, αλλά ούτε και η ψυχρή περιφρούρηση πίσω από ακραίες αντιλήψεις αποτελούν την λύση. Είναι λες και πιέζουμε το κοινωνικό εκκρεμές, από την μια πλευρά να στραφεί στην άλλη ή για να το θέσω με ποιο παραδοξολογικούς όρους, από την στάση του Πάγου να περάσουμε στην στάση της Φωτιάς! Η απάντηση θαρρώ βρίσκεται κάπου στην μέση, και μονάχα οι ζυμώσεις του χρόνου μπορεί να την κάνει σαφή.