27 Μαρτίου: Με την ευκαιρία της αποψινής, ζωντανής μου παρουσίας στην τηλεοπτική εκπομπή του Κώστα Χαρδεβέλλα, με θέμα το μυστήριο του Αγίου Φωτός, θα ήθελα να παραθέσω ορισμένες σκέψεις μου πάνω στο όλο ζήτημα.
Πρόκειται ασφαλώς για ένα λεπτό θέμα που την προσέγγιση του μπορούμε να κάνουμε μέσα από πολλά πλαίσια.
Μπορούμε δηλαδή να ερευνήσουμε το φαινόμενο ιστορικά, παραψυχολογικά, κοινωνιολογικά, θεολογικά όπως και μέσα από την οπτική της εσωτερικής φιλοσοφίας.
Όσον αφορά το πρώτο κομμάτι, πιστεύω πως το βιβλίο του Μιχάλη Καλόπουλου Θαύμα ή Απάτη (2006) απαντά σε πολλά ανοιχτά ερωτήματα και θα πρότεινα ανεπιφύλαχτα σε όλους τους αναγνώστες μου να το μελετήσουν.
Αν αφήσουμε όμως στην άκρη το οποιοδήποτε σενάριο δολιότητας, μένει το ερώτημα του κατά πόσο το φαινόμενο αυτό μπορεί να εκδηλώνετε ως ανθρώπινο ψυχοκινητικό προϊόν ή ως αυθεντική αποκάλυψη της δύναμης του Θεού.
Αν ισχύει το δεύτερο, τότε έχουμε μια επαναλαμβανόμενη πιστοποίηση της ύπαρξης μιας Ανώτερης Δύναμης. Σ’ αυτή την περίπτωση όμως, είμαστε υποχρεωμένοι όλοι να αποδεχτούμε την θέληση Του! Παύουν να υπάρχουν δηλαδή περιθώρια αμφιβολίας ή ελεύθερης ατομικής επιλογής αφού η δύναμη Του είναι σαφής και μετρίσιμη.
Είναι άραγε αυτός ο Θεός της αγάπης ή ένας θεός της επιβολής και του εξαναγκασμού; Διατηρώ πολλές επιφυλάξεις εδώ.
Μήπως τότε αυτό που συμβαίνει είναι ένα μαζικό ψυχοκινητικό φαινόμενο; Είναι αλήθεια επίσης πως θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε το όλο συμβάν της εμφάνισης μέσα από όρους ομαδικής υστερίας όπου οι παραισθήσεις των λίγων μεταδίδονται και μοιράζονται «απλόχερα» στις ευαίσθητες ψυχολογίες των παρευρισκομένων που πηγαίνουν τις περισσότερες φορές στις Εκκλησίες γιατί έχουν ανάγκη να πιστέψουν – κάτι αντίστοιχο άλλωστε συμβαίνει στην πυροβασία όπου ένας συνδυασμός αυθυποβολής, απλής φυσικής και εκστατικών πεποιθήσεων, προκαλεί το γνωστό φαινόμενο και τις όποιες διαστάσεις του.
Επομένως, ένα τόσο εντυπωσιακό θαύμα όπως αυτό με το Άγιο Φως, παλινδρομεί συχνά την ψυχολογία του ατόμου σε μια πρώιμη ηλικιακή θέση. Ο ενήλικας γίνεται ασυνείδητα ξανά παιδί καθώς συναντά εκ νέου τον τροφό-Θεό-πατέρα που θα τον φροντίσει και θα αναλάβει εκείνος τις ευθύνες που δεν μπορεί να σηκώσει άλλο πια στην ζωή του.
Φυσικά, αυτή είναι η μια όψη του νομίσματος, διότι το ίδιο φαινόμενο λειτουργεί και ψυχανοδικά… αλλά για αυτό θα αναφερθώ στην συνέχεια.
Μείναμε λοιπόν στο ερώτημα του κατά πόσο το φαινόμενο αυτό είναι παραψυχολογικό ή όχι. Μιλάμε φυσικά για την πυροκίνηση, μια αμφιλεγόμενη ικανότητα του ανθρώπου. Και λεω αμφιλεγόμενη διότι αν και κατά καιρούς έχουν εμφανιστεί διάφοροι «θαυματοποιοί» δεν έχει εξακριβωθεί ακόμη επιστημονικά!
Παρόλ’ αυτά, οι περισσότεροι ασκητές στο χώρο του πρακτικού εσωτερισμού παραμένουν θετικοί απέναντι στις μορφοπλαστικές ικανότητες του μυαλού. Διότι αν μπορεί η σκέψη μας να υλοποιεί πνευματιστικά φαινόμενα (βλ. την περίπτωση του Philip Aylesford) τότε γιατί να μην μπορεί να δημιουργήσει σπίθες φωτιάς από το πουθενά!
Είτε λοιπόν οι φλόγες ξεπετάγονται από τις λανθάσουνες δυνάμεις Ψ του ανθρώπου, είτε είναι γέννημα του Θεού είτε ακόμη και προϊόν απάτης… η άφιξη του Αγίου Φωτός έχει τεράστια λειτουργική αξία σε κοινωνικό όσο και σε ατομικό επίπεδο.
Βλέπετε, το αναμμένο κερί είναι πρώτα από όλα ένα σύμβολο, το εξατομικευμένο φως. Αλλά καθώς μοιράζεται από τον Έναν στους πολλούς, μαρτυρά την έννοια της συμμετοχής σ’ ένα και αδιαίρετο σώμα. Ο συμβολισμός αυτός έχει τεράστια σημασία για μια κοινωνία που χρειάζεται ζωντανούς θεσμούς για να την κρατούν ενωμένη.
Ταυτόχρονα, το γεγονός πως ο Ένας είναι μια υπερβατική Αρχή, τονίζει τον δεσμό του μακρόκοσμου με τον μικρόκοσμο. Είναι λες και την στιγμή της υλοποίησης, ο Θεός «σκύβει» πάνω από την Ιερουσαλήμ, κάνοντας έτσι αυτή την τιποτένια γωνιά του σύμπαντος (και τους ανθρώπους της), το αξιοπρόσεχτο κέντρο των πάντων.
Το κερί λοιπόν μας ενώνει (υψώνει) με την άλλη πλευρά, ενώ η φλόγα λειτουργεί σαν μια χειροπιαστή «γέφυρα» ανάμεσα στην εσωτερική ανθρώπινη σπίθα και το άκτιστο φως που είναι ο Θεός.
Το Άγιο Φως συνεπώς, είναι η ζωντανή σφραγίδα σύζευξης του Άνω με το Κάτω, και επιστροφής του Έξω στο Μέσα (η είσοδος του ιερέα στο «σπήλαιο» της Αφροδίτης ή αλλιώς ένα μυστικό regressus ad uterum).
Ένα απτό σύμβολο του καθαρού πυρακτωμένου αέρα, το ανθρώπινο πνεύμα δηλαδή έτσι όπως είναι να γίνει όταν εξαγνιστεί και μεταμορφωθεί μέσα από την αλχημική διεργασία των θρησκευτικών μυστηρίων. Είναι φως ενότητας αλλά και ελπίδας που σαν βροχή «δωρίζετε» για να γεννήσει κάτι νέο στον κόσμο ή/και μέσα στην ψυχή μας, αφυπνίζοντας τις φλόγες του εσωτερικού μας Μυστικού Ήλιου.